De oerwoudmedicijnenkast

ideeën, dromen, fondsen, acties ... plannen, programma's, projecten

Medicijnen uit het bos

     ...Aponsoro als uithangbord ...   ... als muzikant met fluit en schildpad ...

Oerwoudmedicijnenkennis was in de jaren '60 en '70 geen onderwerp dat bij de Tarëno's hoog scoorde. De schoolmeester van Tepoe zag die kennis verdwijnen. In 1976 en later ging hij bij een aantal ouderen met papier en potlood langs om op te schrijven wat voor middelen men vroeger gebruikte tegen hoofdpijn, buikpijn, zweren en noem maar op. Hij noteerde nauwgezet in 7 kolommen de vergaarde gegevens (1. naam informant, 2. kwaal, 3. naam v plant, 4. deel v plant, 5. toepassing, 6. latijnse naam (de minst gevulde kolom) en 7. ruimte voor opmerkingen over verschillen en overeenkomsten met gegevens van collega-informanten). ‘Als er ooit een etnobotanicus langskomt dan kan die er samen met een paar Tarëno informanten misschien iets mee,' dacht de verzamelaar en sloeg later de handel voor de zekerheid op in zijn eerste computer.

                  ... Aponsoro als gezellige opa in zijn dorp Tepoe ...

Professionele aanpak
Gelukkig, die etnobotanicus kwam, Mark Plotkin. Hij pakte de zaken professioneel aan, riep de hulp in van Frits van Troon, de beste oerwoudkruidenkenner van Suriname, zette laboratoria in voor dieper onderzoek en organiseerde begin nieuwe millennium in Tepoe en Kwamala Samutu workshops met een aantal kruidenkenners van die dorpen. Onder de deelnemers ook Tëmeta en Aponsoro uit Tepoe. Ze wisselden hun kennis en ervaring uit met de organisatoren en met hun collega's Okoji en de leergierige jongere Amasina uit het andere dorp. Zo vertelde Aponsoro tot in detail van welke planten hij een drankje maakte dat bij juiste toepassing naar zijn overtuiging ‘opgegeven' kankerpatiënten zou kunnen genezen. Na zijn masterclass vroegen Wajana's van Apetina en de Lawa hem enkele in Paramaribo en Cayenne uitbehandelde en naar huis gestuurde kankerpatiënten te komen helpen. Van twee gevallen is bekend dat ze beter geworden zijn.
Ook Aponsoro's beste leerling Amasina uit Kwamala heeft volgens onze informatie goede resultaten met het ‘lianensaprecept' van zijn leermeester, zowel bij mensen uit Suriname als in de USA.

Meer dan huismiddeltjes tegen eksterogen

In het hoofdartikel ‘Suriname heeft planten tegen dodelijke ziekten’ van De Ware Tijd d.d. 23 mei 2003 (!) werd vermeld dat de in het onderzoeksgebied (waarvan Sipaliwini en Kwamala Samoetoe deel uitmaakten) verkregen extracten tegen hiv/aids “al gepatenteerd zijn door een bedrijf buiten Suriname.”

Aponsoro vond het jammer dat hij niet meer bij de toepassing en ontwikkeling van “zijn” medicijnen betrokken werd, maar achtte zich te oud om zelf maar een praktijk te beginnen. Zijn kinderen en kleinkinderen denken daar anders over. Zij sporen hem aan om in de eerste plaats zijn kennis van wat volgens hem de belangrijkste medicijnen zijn aan zijn nageslacht door te geven en zouden ook graag zien dat mensen vanuit Tepoe georganiseerd hun bosmedicijnen op de markt gaan brengen, zowel aan bezoekers als aan bestellers uit dorpen van Marrons als uit de hoofdstad. Vaak maken Trio’s een statement door een vraag te stellen. Eén van onze gesprekspartners had er drie:

1: Waarom kwamen de bosnegers vroeger speciaal naar ons dorp om een jachthond te kopen?

2: Waarom komen de bosnegers niet naar ons dorp om medicijnen te kopen?

3: Waarom zijn er wel 100 bosnegers die in de stad medicijnen verkopen en niemand uit Tepoe?

De discussie leverde een businessplan op. Na een succesvolle actie voor de de aanschaf van zonnepanelen en een koelkast kon in februari 2012 de bosmedicijnenapotheek van Aponsoro in gebruik worden genomen. Handelaren in de stad plaatsen hun bestellingen telefonisch, betalen netjes 'per kerende lijndienst', de mond-tot-mondreclame doet zijn werk en af toe komt er een patiënt in Tepoe logeren om zich door Aponsoro zelf te laten behandelen.